Cyhoeddwyd yr erthygl yma yn North Wales Weekly News ar 5 Tachwedd 2017
Fel yr ysgrifennai, dwi’n paratoi at fy nghyfraniad i drafodaeth yn Nhŷ’r Cyffredin ar gynnig gerbron mainc cefn gan y blaid Lafur ar y termau canlynol:
“Mae’r Tŷ yma yn credu fod i’r D.U.. tynnu yn ôl o’r Ardal Economeg Ewropeaidd (AEE) fydd rhaid iddo sbarduno Erthygl 127 o gytundeb yr EEA; galw ar y Llywodraeth i ddarparu amser i gael trafodaeth a phenderfyniad ar gynnig gerbron hollbwysig ar aelodaeth barhaol y D.U.. o’r AEE; a hefyd galw i’r Llywodraeth i ymgymryd â chyfrifoldeb canlyniad y penderfyniad”
Mae’r AEE yn cymdeithiasad economig sy’n cynnwys holl aelodau’r Undeb Ewropeaidd a tri o’r pedwar aelod o’r Ardal Fasnachol Rydd Ewrop (AMRE). O dan Gytundebau’r AEE, mae aelodau’r AMRE yn cael mynediad i’r farchnad sengl yn debyg i aelodau’r Undeb Ewropeaidd, ond rhaid iddynt gadw i reolau’r “pedwar rhyddid”, gan gynnwys rhyddid o symudiadau llafur, ynglŷn â rhoddion tâl i gyllideb yr UE a hefyd ymostwng i awdurdodaeth Lys Cyfiawnder Ewrop. Mewn geiriau eraill, dyma aelodaeth yr UE “ysgafn”.
Credaf, yn gyfreithiol, bod symudiadau llafur yn gamsyniad llwyr. Mae’n anwybyddu’r ffaith fod cytuniad yr AEE yn darparu cyn belled ei fod yn rhoi yn unig i aelodau’r UE a tair talaith yr AMRE. Pan mae’r DU yn gorffen ei berthynas gyda’r UE, byddai aelodaeth AEE, fel canlyniad yn diflannu. Mewn geiriau eraill, does dim angen rhoi rhybudd o dan Erthygl 127.
Er hyn, mae’r ffaith fod y cynnig gerbron wedi cal ei gyflwyno yn crefu cwestiwn arall. Pam bod rhai gwleidyddion yn gwrthod derbyn canlyniad y refferendwm y llynedd? Roedd y canlyniad, yn y diwedd, yn glir. Mae rhan fwyaf o’r wlad wedi derbyn y canlyniad ac mae polau piniwn yn dangos fod y mwyafrif eisiau dechrau’r broses o adael yr UE.
Byddai’n well i wleidyddion o bob plaid i ganolbwyntion eu hymdrechion i sicrhau llwyddiant Brexit. Mae byd mawr tŷ hwnt i Ewrop, yn llawn cyfle. Dyna le bydd dyfodol ei’n wlad, ddim yng nghanol y ffordd gydag Ewrop.
